بالاخره بی تأثیر نیست.ولی این که آدم اگر برای ۵۰۰ نفر می خواند ریا باشد این نیست.بالاخره یک اقتضائاتی دارد. این که برای بچه ها،دانشجویان یا علما بخوانم هر کدام یک اقتضائاتی دارد و آدم می تواند خودش را کنترل کند. به فرمایش امیرالمؤمنین(ع) اگر شما دنبال یک کار صددرصد خالص باشید ازعمل می مانید.اگر یک درصدی از خلوص بیاید خوب است. یک درصدی از خلوص واقعاً کارساز است.

آدم باید خودش را به خدا بسپارد. و این هم واقعاً مشکل است. مخصوصاً برای جوان ها خیلی مشکل تر است.مثلاً یک جوان بیست و چند ساله یک جمعیت هزار نفری برایش هورا می کشند حالا به هر نحوی که هست و آن جوان اگر بتواند که خودش را کنترل کند خیلی سخت است. به همین دلیل است که بعضی از مداحان جوان ما گرفتار مشکلات و معضلاتی شدند از نظر اخلاقی و اعتیاد. همین ازدواج هایی که بین برخی مداحان جوان باب شده خب این هم از این مسائل است. به دلیل مشهوریت یک نفر به ایشان مراجعه می کند و ده نفر و بالاخره یکی گریبانش را می گیرد با آن ترفندهایی که دارند.

آنهایی که می خواهند یک کار معنوی، اخلاقی، اجتماعی کنند باید خیلی مراقب باشند و خودشان را خیلی جمع کنند. دین با دنیا داری و دنیا خواهی هیچ نوعش سازگار نیست. یک نوعش زن است و یک نوعش پول است. کسانی در دنیا توانستند اثر گذار باشند کسانی بودند که درگیر دنیا نبودند. مانند امام خمینی که زندگی زاهدانه و عابدانه ای داشتند. مقام معظم رهبری که زندگی عابدانه و زاهدانه خیلی خاصی دارند.یا آقای سیستانی در عراق که اینها توانستند دنیا را تکان بدهند.پس کسی که می خواهد کار معنوی انجام دهد اگر خواستار هر چه وسیعتر شدن کارشان است باید گرایش به دنیا را محدود تر کنند و الا تبعات ناگواری دارد که در مداحی هم دیدیم و شاهد هستیم.

سؤال دیگری که اینجا پیش می آید مبحث دریافت صله است که آیا باید بگیرند یا خیر؟نظر شخصی من این است که مداحی در عین حال که شغل است و به معنی اشتغال یعنی در یک ساعتی که می خواند مشغول است اما نباید منبع درآمد باشد. و بالاخص به جوان ها توصیه می کنم که شغل دیگری داشته باشند و مداحی را با شوق و ذوق خودشان دنبال کنند. این طور نباشد که از جوانی می پرسند که شغلت چی است بگوید مداح هستم. این به یک معنا فروختن امام حسین(ع) است و این درست نیست. نمی خواهم بگویم که همه این طور هستند. در زمان گذشته هم یک عده ای بودند که شغلشان مداحی بود.البته اگر کسی مداحی کند و پاکت منبع درآمدش باشد اشکالی ندارد و از نظرشرعی هم اشکالی ندارد و حرام نیست. اما کارهای معنوی با پول و پاکت سازگار نیست.

خدا رحمت کند آقای مطهری را که راجع به روحانیت یک طرحی داشت که خوب است یک مرکزی باشد روحانیت را از نظر مالی تأمین کند و آن روحانی بتواند آزادانه حرفش را بزند و تبلیغش را بکند و نگاهش به دست بانی نباشد. که خودشان هم این طور بودند. درجاهایی که لازم می دید تبلیغ کند می رفت.مداح هم این چنین است.

ما مداحان نباید در پاکت و پول بیافتیم. من شنیدم که متأسفانه بعضی از مداحان قبل از اینکه به جایی بروند طی می کنند و شماره حساب می دهند. که این پسندیده نیست. شما می گویید که محبوب من امام حسین(ع) است و از شما دعوت می شود که راجع به محبوبتان دم بزنید آن وقت شما مقدار پول تعیین می کنید که این ضد و نقیض است. شما برای محبوبتان که نباید مقدار تعیین کنید. اگر زمانی چیزی دادند و شما به عنوان هدیه می گیرید این ایرادی ندارد.

از طرفی بانی ها هم نباید زحمات مداحان را نادیده بگیرند. هر کدام یک وظیفه ای دارند. مداحان نباید که پول بگیرند و این ها هم باید زحمات را یک طوری جبران کنند و زیر بال و پرشان را بگیرند.البته یک نکته ظریفی است که بعضی از بزرگان ما می گویند حتی این را هم نباید بگیرند حالا ما پایین تر آن را در نظر می گیریم و می گوییم که اگر هدیه ای دادند آن را قبول می کنیم. ولی این که منبع درآمد باشد اصلاً خوب نیست.به خصوص جوان ها. ولی آن مداح مسنی که شصت سال است مداحی می کند آن حسابش جدا است. ولی آن جوانی که می خواهد مداح شود باید حتماً یک شغلی داشته باشد.الان با زمان قدیم خیلی فرق می کند. در زمان قدیم مداحان سواد آنچنانی نداشتند اگر چه آدم های پاک و وارسته ای بودند. اما امروزه بیشتر لیسانس و فوق لیسانس دارند و باید از مدرکشان استفاده کنند و محلی و کسبی و درآمدی داشته باشند.

 

_ در این سال‌ها مجالس دعا و مناجات خوانی شما هم بسیار رونق دارد. با چه پیش زمینه ای وارد مناجات خوانی شدید؟

در زمان طاغوت ماه رمضان ها یک مجلس سحرها بود و آن هم مجلس آسید علی آقای میرهادی بود در مسجد امین که جمعیت زیادی در آن زمان نمی آمد و بعد ها که انقلاب شد کم کم شلوغ شد. آسید علی آقا میرهادی هم مداح به آن معنای امروزی که مثلاً از ما توقع دارند بخوانیم، نبود. مناجات و دعا می خواند و بعضی مواقع شعرهایی می خواند و یک دفترچه شعری داشت و معمولاً هم همان ها را هر سال می خواند. ولی آدم برجسته و وارسته ای بود و پیش محمد حسین زاهد می خوانده ولی ما نبودیم و ندیدم.به هرجهت تعزیه گردان مجالس دعا ایشان بود.

سال ۶۶ تهران موشک باران شد. شاید به خاطر اینکه موشک بخورد و خسارت به بار بیارد همه مجالس تعطیل شد.مجلس مسجد امین الدوله و مجلس حاج آقا مجتبی تهرانی هم تعطیل شدند. بعضی از رفقا آمدند و گفتند که چون مجالس تعطیل است شما بیایید مسجد شهدا یک دعایی بخوانید. اول مخالفت کردم ولی بااصرار و پافشاری آنها گفتم که زیرزمین بخوانم که اگر اتفاقی افتاد بگوییم که ما رعایت کردیم. وقتی به زیر زمین مسجد شهدا رفتم دیدم که خانواده ها آنجا را به عنوان پناهگاه انتخاب کرده‌اند و جمع شده‌اند.

آن یک شب ادامه پیدا کرد تا اینکه کم کم موشک باران تمام شد.شاید نیمه ماه رمضان هم گذشته بود و گفتم که آسید علی آقا بیاید و بخواند ولی موافقت نشد و مجلس ادامه پیدا کرد. آسید علی آقا آن سال نیامد و سال بعد هم به رحمت خدا رفت. کم کم مجالس دیگر هم پا گرفت.

 

_ حاج آقا چقدر به دعوت هایی که می شوید جواب مثبت می دهید؟

از سالهای گذشته مجالسی بوده و الان هم احساس می کنم که خیلی زیاد است و فشار می آورد و بیشتر از آن هم نمی کشم. در طول سال مجالس خیلی زیادی دارم که خیلی از زمان سال را پر می کند.جاهای دیگر هم توانش را ندارم و اگر بخواهم جلویش را باز کنم خیلی وسیع می شود و مشکل پیش می آید.معمولاً جاهایی را که از زمان قدیم می رفتم همان جا را می روم.

 

_ در خانواده‌تان هم کسی می خواند؟

بله پسرم هم الحمدلله می خواند. و الان جا افتاده . چون تحصیل کرده است، خوب می خواند، انتخاب شعرش خوب است،در زمینه دعا هم وارد است.خانواده ی من هم خیلی با من همراه هستند و یک عاملی که ترمز ایجاد نشد خانواده ام است.اگر هم من بخواهم سستی کنم آنها تشویق می کنند و خودشان هم می آیند این طور نیست که تصنعی باشد. گاهی خانواده و بچه ها را جمع می کنیم و روضه ای می خوانیم و گریه ای می کنیم. و یک چیز پذیرفته شده ای است در خانواده و خودشان هم اهلش هستند.

 

_ صحبت‌هایی درباره تاسیس دانشگاه مداحی شده است، شما در این‌باره نظرتان چیست؟

دانشگاهی به آن معنا تا به حال تأسیس نشده ولی درصدد هستند. تا آنجایی که من می دانم حداقل دو گروه در صدد هستند. یک گروه هیئت رزمندگان است که در حال برنامه ریزی هستند. یک گروه هم تشکیلات حاج منصور ارضی است که آنها هم آن برنامه ها را به طریق دیگری جدا از دانشگاه انجام می دهند. آنها هدفشان این است که جنبه دانشگاهی پیدا نکند. آنها کارشان را پیش بردند و موافقت هایی هم گرفتند که در نهایت دیدند که زیر پوشش علوم با خواسته های آنها می روند به همین دلیل از آن جنبه کنار کشیدند ولی به طور کلاسیک فعالیت می کنند.

 

_ با دانشگاهی شدنش زیاد موافق نیستید؟

من با هر دو گروه همکاری دارم. ولی هیچکدامش به نتیجه قطعی نرسیده است. من همکاری را انجام می کنم تا ببینم به کجا می رسیم.این شیوه ای را که به طور خاص دانشگاهی نشود را بیشتر می پسندم.چون در وادی مدرک می افتد و رسماً مداحی منبع درآمدش مداحی می شود. و این متناقض است با اینکه می گوییم مداح نباید ممر درآمدش از مداحی باشد و این پسندیده نیست.